15 grudnia br. odbyło się ostatnie spotkanie online w powiecie siedleckim z cyklu „Wsparcie dla tworzenia Lokalnych Partnerstw ds. Wody” w ramach Planu Operacyjnego KSOW na lata 2020-2021 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

Tematem przewodnim była retencja wodna w krajobrazie rolniczym oraz zmienność klimatu Środkowo-Wschodniej Polski. Przedstawiono wstępne wyniki analizy stanu gospodarki wodnej w powiecie siedleckim, który został wytypowany jako pilotażowy do utworzenia Lokalnego Partnerstwa ds. Wody.

Bardzo szczegółowy wykład, omawiający możliwości i sposoby retencjonowania wody w krajobrazie rolniczym, przeprowadził dr hab. Mateusz Grygoruk z Zakładu Hydrologii i Zasobów Wodnych SGGW. Podkreślił, że umiejętnie kształtowana retencja krajobrazowa prowadzi do spowolnienia cyklu hydrologicznego, co przekłada się na zatrzymanie znacznych ilości wody na terenach wykorzystywanych rolniczo. Zwrócił uwagę, że budowa sztucznych zbiorników zaporowych na rzekach może jeszcze bardziej pogłębić ryzyko wystąpienia suszy. Duża powierzchnia otwartego lustra wody szybko się nagrzewa i bardzo intensywnie paruje, przez co zgromadzona w zbiorniku ilość wody nie jest w stanie efektywnie zasilać rzeki w okresach niedoboru opadów atmosferycznych. Dr hab. Grygoruk wskazał, że punktem wyjścia do efektywnego gromadzenia wody w krajobrazie powinna być renaturyzacja rzek. Zasugerował również, że rolnicy, których grunty znajdują się na obszarze zalewowym rzeki, powinni otrzymywać wysoką dopłatę „retencyjną”.

Wykładowca przedstawił także wyniki oceny stanu gospodarki wodnej w powiecie siedleckim, które zostaną zamieszczone w raporcie końcowym LPW. Stwierdził, że ryzyko negatywnego oddziaływania suszy na rolnictwo w powiecie jest znaczące, a największe zagrożenie suszą wskazał dla gmin: Zbuczyn i Skórzec. Jego zdaniem zdolności retencji wodnej w powiecie można poprawić wykorzystując istniejący, bardzo rozbudowany system melioracyjny. Zwrócił również uwagę na konieczność renaturyzacji dwóch rzek: Liwca i Tocznej.

Z kolei dr hab. Elżbieta Radzka prof. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, szczegółowo omówiła kwestie dotyczące suszy i jej rodzajów. Przedstawiła wskaźniki, które pozwalają określić jej intensywność. Przeanalizowała ponadto zmiany w ilości opadów oraz temperatury powietrza w warunkach środkowo-wschodniej Polski na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat. Stwierdziła, że ograniczone regionalne zasoby wody w tej części kraju uwidaczniają potrzebę opracowania i wdrożenia walki z suszą i przeciwdziałania jej szkodliwym skutkom. Jako skuteczne metody wskazała stosowanie technologii upraw gleby zwiększających jej uwilgocenie oraz dobór odpowiednich gatunków i odmian roślin.

Dyrektor Związku Spółek Wodnych w Siedlcach - Stanisław Lipiński, przedstawił funkcjonowanie związku na terenie powiatu siedleckiego oraz szczegółowo scharakteryzował teren jego działania. Związek zrzesza 12 gminnych spółek, których granice pokrywają się z granicami poszczególnych gmin.

Na zakończenie spotkania wywiązała się dyskusja pomiędzy uczestnikami i wykładowcami. Włączył się do niej Piotr Ładno  - zastępca dyrektora Zarządu Zlewni w Sokołowie Podlaskim. Podkreślił, że współpraca pomiędzy spółkami wodnymi a Wodami Polskimi na terenie powiatu siedleckiego, układa się bardzo dobrze. Obecność spółek wodnych pozwala na pozyskiwanie dotacji, dzięki którym urządzenia wodne mogą być odpowiednio utrzymane.

Tegoroczne spotkania pozwoliły na dyskusje pomiędzy naukowcami, zarządcami wód, przedstawicielami jednostek samorządowych, doradcami oraz rolnikami o wyzwaniu jakim jest gromadzenie wody i racjonalnym jej wykorzystywaniu na terenach rolniczych. Efektem finalnym jest opracowanie Raportu końcowego LPW diagnozującego stan wód na terenie powiatu siedleckiego. Oprócz charakterystyki regionu, stanu infrastruktury wodnej, działalności zarządców wód i kompetencji Lokalnego Partnerstwa ds. Wody w raporcie zostaną zawarte propozycje uczestników tegorocznych spotkań dotyczące efektywnego gromadzenia wody na terenach rolniczych z uwzględnieniem potrzeb i możliwości polskich gospodarstw.