Przetwórstwo na poziomie gospodarstwa
Zagadnienia wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich były głównym celem realizacji operacji w ramach Planu Operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2020 - 2021 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
Wielofunkcyjność obszarów wiejskich dotyczy rozwijania funkcji pozarolniczych gospodarstw rolnych. Przyszłość polskiej wsi związana jest z koniecznością szukania różnych form rozwojowych dla różnych grup mieszkańców ze względu na spadek znaczenia rolnictwa jako wyłącznego źródła utrzymania. Wyzwaniem dla mieszkańców wsi jest znalezienie dla siebie odpowiedniego miejsca w zachodzących przemianach.
Podczas konferencji zostały podjęte tematy dotyczące zidentyfikowania obszarów problemowych wymagających innowacyjnych rozwiązań w sektorach rolnym i spożywczym i wskazywanie form działalności pozarolniczej w kierunku wielofunkcyjnego rozwoju gospodarstwa rolnego. Według założeń europejskiego modelu wsi i rolnictwa, pozarolniczy rozwój oznacza promowanie wsi jako dobrego miejsca do życia, miejsca wypoczynku i turystyki, ochrony naturalnego środowiska i krajobrazu, kultywowania tradycji i tożsamości kulturowej oraz świadczenia innych usług. Zagadnienia dotyczące roli przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, podejmowania nowych przedsięwzięć gospodarczych w działalności pozarolniczej, w tym funkcjonowanie gospodarstw opiekuńczych i zagród edukacyjnych jako innowacyjnych formy działalności, funkcjonowania gospodarstw agroturystycznych w dobie pandemii przestawili prof. dr hab. Krystyna Krzyżanowska i dr Jan Zawadka z Instytut Ekonomii i Finansów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Przedstawiono również wyniki badań, przeprowadzonych techniką ankiet w okresie od 28 maja do 22 czerwca 2020 roku na grupie 576 respondentów, w celu rozpoznania planów turystycznych Polaków w dobie pandemii COVID-19. Szczególną uwagę zwrócono na motywacje i oczekiwania w zakresie wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych.
Drugi blok tematyczny konferencji dotyczył przetwórstwa na niewielką skalę surowców z gospodarstwa rolnego oraz wprowadzania na rynek tych produktów.
Łańcuch dostaw żywności łączy trzy istotne sektory gospodarki: rolnictwo, przetwórstwo spożywcze oraz dystrybucję. Pozycja rolnika - producenta surowców jest w tym łańcuchu najsłabsza. Jednym ze sposobów zwiększenia dochodów wśród rolników, szczególnie posiadających niewielkie tradycyjne gospodarstwa rolne, jest sprzedaż żywności wyprodukowanej w gospodarstwie rolnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu z pominięciem pośredników.
Barbara Sałata z Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu przedstawiła zagadnienia dotyczące skracania łańcucha dostaw żywności polegającego na zorganizowaniu produkcji i dystrybucji oraz transakcji pomiędzy producentem żywności a konsumentem w celu minimalizacji liczby pośredników uczestniczących w tym procesie. Szczególną uwagę zwróciła na przepisy, które regulują zarówno indywidualną jak i zbiorową działalność rolników oraz przedsiębiorców nieprowadzących działalności rolniczej w zakresie produkcji, przetwórstwa i sprzedaży żywności (w ramach dostaw bezpośrednich, sprzedaży bezpośredniej, działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej oraz rolniczego handlu detalicznego).
W gospodarce rynkowej jest miejsce dla wszystkich podmiotów będących elementami „łańcucha żywnościowego” – zarówno dla dużych, jak i małych. Sukces osiągną jednak tylko producenci, którzy sprostają wymaganiom i wyzwaniom rynku, którzy postawią na jakość i bezpieczeństwo żywności, którzy potrafią obniżyć koszty i udowodnić należytą staranność w utrzymaniu poziomu jakości wymaganego przez konsumentów.
Janusz Lesisz i Andrzej Śliwa z Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu zaprezentowali małe linie produkcyjne do przetwórstwa surowców z gospodarstwa rolnego, które funkcjonują w Centrum Praktycznego Szkolenia w Zakresie Małego Przetwórstwa przy CDR Radom. Celem prezentacji było pokazanie praktycznych możliwości dostosowania zasobów gospodarstwa do rozpoczęcia i prowadzenia „małego przetwórstwa”, tak aby spełniało zarówno standardy higieny, bezpieczeństwa, jak i wymogi prawne.
W ramach operacji wydano publikację „Innowacje w wielofunkcyjnym rozwoju gospodarstwa rolnego” (nakład 400 egz.) – pobierz
Barbara Snopek
MODR Oddział Płock