Właściwe gospodarowanie na trwałych użytkach zielonych
Celem produkcji na trwałych użytkach zielonych zawsze powinno być dążenie do pełnego wykorzystania ich możliwości produkcyjnych oraz pokrycia potrzeb paszowych utrzymywanych w gospodarstwie zwierząt.
W efekcie współpracy Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z Instytutem Technologiczno-Przyrodniczym w Falentach, powstał film, w którym zostały przybliżone właściwe gospodarowanie na trwałych użytkach zielonych.
Temat produkcji pasz na trwałych użytkach zielonych w warunkach zmian klimatu przedstawiła dr inż. Barbara Wróbel z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach.
Postępujące zmiany klimatyczne prowadzą do zachwiania równowagi wodnej w środowisku. Woda jest głównym zasobem dla produkcji roślinnej i zwierzęcej. Zmiany klimatu generują wahania temperatury i opadów i zmuszają rolników do przemyślenia strategii uprawy roślin i hodowli zwierząt w warunkach okresowych niedoborów wody.
Te niekorzystne warunki pogodowe negatywnie przełożyły się na stan i kondycję większości upraw, a tym samym na wielkość i jakość uzyskanych plonów. W skrajnych przypadkach susza doprowadziła do całkowitej ich utraty. Walka z tymi zagrożeniami to konieczność szukania nowych rozwiązań mających za zadanie niwelować niekorzystne warunki.
Pierwszym krokiem, aby przeciwdziałać negatywnym skutkom zmian klimatycznych na rolnictwo jest zidentyfikowanie zagrożeń, a następnie wybór środków zaradczych na poziomie gospodarstw.
Aby znaleźć nowe rozwiązania przystąpiliśmy do realizacji operacji „Rolnictwo wobec zmian klimatu”, która realizowana jest w ramach Planu Operacyjnego KSOW na lata 2020-2021 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
Celem operacji jest ułatwianie wymiany wiedzy fachowej oraz dobrych praktyk w zakresie wdrażania innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w obszarze skutków zmian klimatu i jego wpływu na rolnictwo mazowieckiej wsi. Cel operacji zrealizowany jest poprzez upowszechnienie wiedzy i doświadczeń we wdrażaniu innowacji mających na celu niwelowanie skutków zmian klimatu w produkcji rolniczej oraz działalności pozarolniczej.
W ramach operacji powstanie 30 filmów informacyjnych, w których skorzystamy z doświadczenia oraz wiedzy naukowej jednostek naukowo badawczych.
Magdalena Kowalewska
MODR Warszawa
FILM https://www.youtube.com/watch?v=LvlPdXSzDMk
Produkcja pasz na trwałych użytkach zielonych w warunkach zmian klimatu
- Właściwe gospodarowanie na trwałych użytkach zielonych
Trwałe użytki zielone, czyli trwałe łąki i pastwiska, stanowią 10% powierzchni naszego kraju. Z tego większą część stanowią trwałe łąki czyli użytki użytkowane kośnie. Natomiast powierzchnia pastwisk maleje. Jest to spowodowane wieloma przyczynami, a głównie tym że zainteresowanie rolników żywieniem pastwiskowym zwierząt spada. Wynika to ze zmieniających się sposobów żywienia bydła.
Kolejnym zagrożeniem dla pastwisk są zmiany klimatu. Wydłuża się okres wegetacyjny, wzrasta średnia temperatura powietrza, obniżają się poziomy wód gruntowych. Jest to istotne zagrożenie dla zbiorowisk roślinności łąkowej.
Cóż zatem mogą zrobić rolnicy w tej sytuacji aby wciąż uzyskiwać wysokie plony z użytków zielonych oraz wartościowa pasze dla bydła? Przed wszystkim należy zadbać o właściwe gospodarowanie na TUZ, czyli o właściwe nawożenie i właściwy skład gatunkowy. W sytuacji, kiedy długość sezonu wegetacyjnego wydłuża się można już wcześniej wejść z nawożeniem azotowym. Przede wszystkim azot, który jest ważnym składnikiem nawozowym, można już zastosować w połowie lutego. Jest ważne, gdyż rośliny zdążą pobrać i zagospodarować ten składnik w tym momencie, kiedy jeszcze są wystarczające ilości wody w glebie.
Kolejnym ważnym składnikiem nawozowym jest potas. Jest to składnik, który odpowiada za właściwą kondycję roślin w sezonie, kiedy są niedobory wilgoci w glebie, zwłaszcza w okresie suszy.
Kolejną ważną sprawa jest zadbanie o zgromadzenie odpowiedniego zapasu pasz objętościowych na okres ewentualnego niedoboru pasz spowodowanego suszą. Dobrą paszą objętościową jest dobra sianokiszonka kiszonka.
Najlepszą paszą stosowaną żywieniu bydła mlecznego i mięsnego jest zielonka pastwiskowa. Żywiąc zielonką pastwiskową można uzyskać mleko i mięso, które się charakteryzuje o wiele lepszymi walorami smakowymi jak i walorami żywieniowymi dla człowieka.
- Oczekiwania konsumentów
Rolnictwo się zmienia, zmienia się klimat, jak również zmieniają się oczekiwania konsumentów na produkty odzwierzęce. Dlatego aby wyjść naprzeciw wszystkim tym zmianom jak i oczekiwaniom konsumentów trzeba dbać o stan użytków zielonych, które są podstawową bazą paszową dla bydła. Dlatego też powinniśmy pamiętać o tym, aby w runi występowały wartościowe gatunki, nie tylko traw, ale i roślin bobowatych, które są źródłem białka dla zwierząt. Ważny jest również udział ziół, które stanowią wartościowy składnik diety dla zwierząt. Można to uzyskać poprzez renowację, poprzez podsiewy jak również poprzez właściwe nawożenie nawozami mineralnymi oraz nawozami naturalnymi.
Kolejnym ważnym aspektem jest również właściwy zbiór i właściwa konserwacja runi, koszenie we właściwych terminach. W przypadku wypasania zwierząt ważna jest właściwa organizacja wypasu.
- Wsparcie Instytutu.
W Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym prowadzimy badania, które dotyczą gospodarowania na trwałych użytkach zielonych, dotyczą renowacji trwałych użytków zielonych poprzez wprowadzanie wartościowych gatunków traw i roślin bobowatych. Zajmujemy się również doskonaleniem różnych sposobów nawożenia nawozami mineralnymi i naturalnymi. Zajmujemy się także doskonaleniem technologii zbioru, technologii zakiszania runi łąkowej. Prowadzimy badania dotyczące jakości pasz objętościowych, jak również badania dotyczące wpływu żywienia paszami objętościowymi na jakość produktów odzwierzęcych, czyli na jakość mleka i mięsa.
Wszystkich zainteresowanych innowacyjnymi metodami gospodarowania na trwałych użytkach zielonych zapraszamy do nas, gdzie służymy wsparciem i radą.
dr hab. inż. Barbara Wróbel, prof. ITP
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Zakład Użytków Zielonych