Wapnowanie gleb - bardzo wazny zabieg agrotechniczny
Żniwa, to nie tylko okres zbiorów, ale również planowania przyszłych zasiewów i związanych z nimi wydatków. Obecnie koszty zakupu nawozów przyprawiają rolników o zawrót głowy. Dlatego trzeba pamiętać, że podstawą opłacalności nawożenia są badania odczynu gleby oraz jej zasobności w składniki pokarmowe. Najkorzystniejszy okres pobierania próbek glebowych to wczesna wiosna, lub okres pożniwny i jesienny.
O efektywności nawożenia decyduje wiele czynników naturalnych i agrotechnicznych. Jednym z nich jest właśnie odpowiedni odczyn gleby. W Polsce zdecydowana większość roślin uprawianych wymaga gleb lekko kwaśnych - o odczynie pH zbliżonym do obojętnego. Niestety, ponad 70% gleb użytkowanych rolniczo w kraju zaliczane jest do kwaśnych i bardzo kwaśnych, dlatego konieczne jest ich okresowe wapnowanie.
- poprawę właściwości fizyko-chemicznych i biologicznych,
- zwiększenie przyswajalności fosforu, potasu i magnezu,
- poprawę przyswajalności mikroelementów przez rośliny,
- zmniejszenie toksycznego działania glinu i manganu,
- ograniczenie dostępności dla metali ciężkich,
- dodatni wpływ na procesy rozkładu substancji organicznej,
- wspomaganie nawożenia organicznego i mineralnego,
- polepszenie jakości płodów rolnych.
Bardzo ważne jest ustalenie odpowiedniej dawki nawozu, ponieważ przewapnowanie gleby wywołuje wiele negatywnych skutków jak: przesuszenie gleby (szczególnie lekkiej), szybszy rozkład substancji organicznej oraz przejście niektórych składników w formy nieprzyswajalne dla roślin (fosfor, bor, żelazo, mangan). Dlatego dawki nawozu należy ustalać na podstawie aktualnych badań i w oparciu o kategorię agronomiczną gleby.
Zalecane dawki w tonach CaO na ha (wg IUNG):
Zalecane dawki w tonach CaO na ha (wg IUNG):
Kategoria argonomiczna gleby |
Klasa potrzeb wapnowania |
||||
Konieczne |
Potrzebne |
Wskazane |
Ograniczone |
Zbędne |
|
Bardzo lekkie |
3 |
2 |
1 |
- |
- |
Lekkie |
3,5 |
2,5 |
1,5 |
- |
- |
Średnie |
4,5 |
3 |
1,7 |
1 |
- |
Ciężkie |
6 |
3 |
2 |
1 |
- |
Wapnowanie należy wykonywać co najmniej na 2-3 tygodnie przed zastosowaniem innych nawozów.
Ze względów organizacyjnych i technicznych najkorzystniejszym terminem wapnowania jest okres pożniwny (na ściernisko).
Bezpośrednio po wapnowaniu nie powinno się siać roślin.
Nawozy wapniowe dostępne są w 2 formach: węglanowej i wapniowej. Lepszą jest forma węglanowa, wolnodziałająca. Zaleca się ją przede wszystkim do stosowania na gleby lekkie i średnie oraz organiczne, ale może być stosowana również na gleby ciężkie.
Jeśli gleby są ubogie w magnez należy zastosować nawozy wapniowo-magnezowe, ponieważ magnez w tych nawozach jest kilkakrotnie tańszy, w porównaniu z innymi dostępnymi na rynku.
Jolanta Budzichowska
MODR w Warszawie
Oddział w Ostrołęce