Znaczenie dolistnego dokarmiania malin

Objawy niedoboru magnezu występują najczęściej na glebach lekkich, piaszczystych, rzadziej na cięższych. Charakterystycznym jest chloroza międzynerwowa, widoczna początkowo na liściach starszych. Częstą przyczyną występowania objawów niedoborowych są zbyt wysokie dawki nawozów potasowych. Stosując dolistnie np. Mikrokomplex lub Siarczan magnezowy zawierający magnez, już przed i po kwitnieniu  roślin, zapobiega się chlorozom liści.

Brak boru objawia się tym, że rośliny wytwarzają mało kwiatów i są one niewielkie (płatki korony nie zachodzą na siebie), wydają też drobne owoce. Płynne preparaty nawozowe, który były stosowane dolistnie w badaniach przez autora, to Borvit, Bormax, Bortrac - zastosowane w dwóch, trzech terminach (przed kwitnieniem: na biały pąk, na początku i pod koniec kwitnienia oraz powtórny oprysk, jeśli jest chłodno i przedłuża się kwitnienie malin) i w dawkach zgodnie z zaleceniami na opakowaniu.

Przewapnowanie gleby i zbyt wysokie nawożenie fosforem, nawet na glebach zasobnych w cynk, może doprowadzić do występowania objawów chorobowych braku cynku w postaci widocznej wiosną drobnolistności. Zapobiec temu można poprzez zastosowanie oprysku dolistnego, zawierającego cynk, tuż po ruszeniu wegetacji i w początkowym stadium zielonego pąka. Należy zastosować np. Chelat cynku forte lub Chelat cynku (Mikrovit Zn), bądź Cynko-Bor.

Brak fosforu powoduje, że owoce są mało jędrne, nie odporne na transport, szybko przejrzewają i fermentują. Liście są wówczas ciemnozielone i rzadko osadzone na pędzie, później stają się czerwone z nekrotycznymi plamami na brzegach, a pędy są krótkie. Po zastosowaniu dokarmiania dolistnego np. Fostarem lub Foscalvitem, według badań autora, owoce były jędrniejsze i nie występowało gnicie po zbiorach. To wszystko działo się za sprawą fosforu, który dostarcza energii do podziałów komórkowych. Powstaje wówczas więcej komórek i fosfor (wraz z wapniem) wzmacnia poszczególne komórki i poprawia jakość ściany komórkowej owocu.

Niedobór żelaza w roślinie (szczególnie po wysadzeniu, w pierwszych dwóch latach) jest powodem zahamowania wzrostu i rozwoju malin (powoduje słaby rozwój korzeni i części nadziemnej), a także zmniejszenia odporności na mróz. Objawy te mogą wystąpić na glebach przewapnowanych, o wysokim odczynie gleby >7,2 (zasadowym), a także wysokiej zawartości fosforu w glebie. Na młodych wierzchołkach pędów, blaszka liściowa staje się jasna, biała i czasem pędy zamierają. Gdy zaobserwujemy to pojawi się na plantacji, powinniśmy wykonać dokarmianie dolistne nawozem zawierającym żelazo np. Chelatem żelaza forte lub Chelatem żelaza (Mikrovit Fe), w fazie zielonego pąka przed kwitnieniem i powtórzyć po 10-14 dniach oraz po kwitnieniu roślin.

W pierwszym okresie po posadzeniu roślin malina wymaga wysokiej zasobności gleby w magnez, żelazo i mangan. Mangan jest składnikiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju i plonowania. Wpływa na podwyższenie intensywności oddychania, asymilacji dwutlenku węgla i syntezy węglowodanów. Niedobór manganu objawia się chlorozą liści między nerwami - poczynając od brzegów blaszki liściowej. Blaszka liściowa żółknie i ma wygląd jodełki, a nerwy główne i boczne pozostają zielone. Wzrost roślin jest zahamowany. Objawy te mogą wystąpić na glebach podmokłych, gliniastych, słabo przepuszczalnych o wysokim poziomie wody gruntowej i pH gleby > 6,7 - przy wysokiej zawartości wapnia i substancji organicznych. Stosując dolistnie np. Chelat manganu forte lub Chelat manganu (Mikrovit Mn), zawierający mangan, po ruszeniu wegetacji na zielony pąk, można zapobiec chlorozom liści (jeśli w roku ubiegłym takie objawy chorobowe wystąpiły na roślinach).

Przy niedoborze potasu wzrost rośliny ulega zahamowaniu, jednoroczne pędy są cienkie i zamierają. Objawy niedoborowe występują w okresie dojrzewania i zbioru owoców na brzegach liści, a same liście brązowieją i zasychają. Brak potasu bardzo silnie odbija się na plonowaniu - plon spada. Owoce są drobne, słabo wybarwione. Przez doglebowe nawożenie siarczanem potasu w optymalnych dawkach wzrasta zawartość kwasów organicznych, wpływa to pozytywnie na tempo dojrzewania, aromat i smak owoców. Jednak zbyt wysokie nawożenie potasem prowadzi do występowania charakterystycznych objawów niedoborowych magnezu na liściach, a owoce są bardzo kwaśne. Najczęściej niedobór potasu spotyka się na glebach lekkich, kwaśnych i słabo przepuszczalnych, gdzie system korzeniowy jest słabo rozwinięty oraz na plantacjach starych, gdzie gleba została wyeksploatowana przez system korzeniowy. Przy objawach niedoborowych potasu na liściach lub na podstawie zeszłorocznych obserwacji na plantacji malin, można dostarczyć potas, dokarmiając już rośliny dolistnie przed i jak i po kwitnieniu roślin stosując np. Alkalin potasowy z krzemem lub Alkalin potasowo-borowy z krzemem bądź Alakliny PK 5:25 i 10:20 lub Plonochron potasowy.

Objawy niedoborów miedzi występują na glebach torfowych, piaszczystych kwaśnych lub silnie zasadowych. Na liściach wierzchołkowych w lipcu, sierpniu tworzą się brązowe plamy, a następnie brzegi podwijają się ku górze. Stopniowo zasychają i opadają. Zasycha również wierzchołek roślin. Niedobór miedzi zmniejsza również mrozoodporność malin. Jeżeli analiza gleby wykaże duży niedobór tego pierwiastka i gdy występują objawy niedoborowe na roślinie, należy wykonać oprysk dolistnie stosując np. Chelat miedzi forte, Chelat miedzi (Mikrovit Cu).

Dr Bogdan Z. Jarociński

spec. I i II stopnia w zakresie sadownictwa

MODR Warszawa

Oddział w Radomiu