Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Co dalej z integrowaną produkcją w sadownictwie?

Na początku lat 90. ubiegłego wieku wdrażanie metody Integrowanej Produkcji Owoców rozpoczął prof. Edmund Niemczyk z Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Mimo wysiłków profesora Integrowana Produkcja nie została rozpowszechniona na szeroką skalę. Dzisiaj powstające w Polsce hipermarkety wymagają już innych systemów kontroli jakości żywności np.; GLOBALGAP czy HACCP.

W 2004 roku weszła w życie ustawa (oraz rozporządzenia) dotyczące Integrowanej Produkcji (IP). Przepisy miały uporządkować system kontroli, certyfikacji i wydawania zaświadczeń. Czy spełniły swoją rolę?

System jest wprawdzie powszechny i przystąpić do niego może każdy producent zgłaszając się z wnioskiem o numer IP (jeżeli jest to pierwszy raz) lub rejestrując uprawę. Urzędnicy Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa nie wymagają przy zapisie zaświadczenia o ukończeniu szesnastogodzinnego szkolenia dotyczącego zasad prowadzenia IP. Zaświadczenie takie wymagane jest dopiero przy składaniu wniosku o certyfikat, gdy rośliny już są przed zbiorem. Okazuje się więc, że taką produkcję może prowadzić każdy - nawet osoby nie znające zasad IP(!)

Wciąż zbyt długo trwa wydawanie certyfikatów. Zwykle około dwóch tygodni - jeżeli nie trzeba wykonać analiz materiału roślinnego na zawartość metali ciężkich, azotanów czy pozostałości środków ochrony roślin, chociaż przecież nie w każdej produkcji mogą wystąpić. Ale jeśli analizy są konieczne, to czas oczekiwania na certyfikat może wydłużyć się nawet do kilku miesięcy. Co ciekawe, w przypadku warzyw i owoców krótko plonujących np.: sałaty, truskawek, jabłek odmian wczesnych, producent otrzymuje certyfikat już po sprzedaży plonu.

Rolnicy uczestniczący w Integrowanej Produkcji mają obowiązek co trzy lata ukończyć szesnastogodzinne szkolenie. Część poświęcona jest technologii produkcji, część przepisom BHP i technice wykonywania zabiegów ochrony roślin - co zresztą powtarza się na szkoleniach chemizacyjnych, które każdy producent rolny musi odbywać co pięć lat. Ponieważ w ciągu trzech lat technologia produkcji nie ulegnie dużym zmianom, należy zastanowić się co przekazać tym producentom na drugim czy kolejnym szkoleniu z zakresu Integrowanej Produkcji? Duże wątpliwości wśród praktyków budzą też niektóre metodyki IP, np. zbyt rygorystyczny jest dobór środków do Integrowanej Produkcji.

Certyfikatu Integrowanej Produkcji nie wymagają odbiorcy; skupy, przetwórnie, sklepy, sieci handlowe - chociaż utrzymują, że bardzo dbają o jakość i bezpieczeństwo żywności. W Polsce nikt oprócz naukowców, oraz pracowników PIORIN, ODR i niektórych producentów nie wie, co to jest Integrowana Produkcja. Konsumenci nie wiedzą na jakich zasadach się odbywa!


Włochy, w ramach PROW w 1995 roku, wprowadziły dopłaty do produkcji IP - do 1 ha produkcji rolnej 150 euro, a do produkcji ogrodniczej 450 euro. To był impuls, który spowodował rozpowszechnienie IP w tym kraju. Teraz nie ma tam dopłat, ale pozostała świadomość - żeby sprzedać, trzeba produkować zgodnie z zasadami IP.

W Polsce w 2004 roku, gdy wchodziły nowe przepisy dotyczące IP, również mówiło się o dopłatach. Proponowana wysokość dopłat była jednak kilkakrotnie zmieniana. W 2006 roku w projekcie PROW na lata 2007-2013 dopłata miała dotyczyć gospodarstwa, a nie powierzchni uprawy. W szkoleniach IP masowo wzięli wtedy udział drobni producenci zachęceni kwotą 1730 złotych dofinansowania za kawałek uprawy z IP. W 2008 roku okazało się, że będzie to 2750 złotych na gospodarstwo, lecz te pieniądze przeznaczone zostaną tylko na refundację niektórych kosztów poniesionych przez uczestników IP. Skutek: zainteresowanie Integrowaną Produkcją bardzo się zmniejszyło.

Dziś wiadomo, że w IP można w Polsce uzyskać jedynie zwrot kosztów za poniesione wydatki np.: zakup pułapek do odławiania szkodników, zakup metodyki i literatury związanej z Integrowaną Produkcją, wykonanie analiz, a także za przynależność do grup producentów. Suma 2750 złotych rocznie przeznaczona na małe gospodarstwo nie jest mała. Niestety, wydatki ponoszone na pułapki w gospodarstwach nie są duże. Do wykonania analiz na zawartość metali ciężkich producent może być wyznaczany co kilka lat. Składki na rzecz grup producentów prawie nie istnieją, ponieważ takich grup jest niewiele. Zbieranie faktur dokumentujących refundowane wydatki w IP, a potem rozpisywanie ich we wnioskach i oczekiwanie na weryfikację i wypłatę przez ARiMR wydaje się więc mało sensowne. Tym samym często koszty poniesione na składanie wniosków i wyjaśnienia mogą być większe niż uzyskane dopłaty(!) A co ciekawe - program „Pomoc rolnikom w systemach jakości" ruszył dopiero w maju 2009 roku.


W gminie Góra Kalwaria Integrowana Produkcja była wprowadzana na początku lat 90 ubiegłego wieku. Brało w niej udział tylko kilku sadowników zajmujących się produkcją jabłek i gruszek. W 2004 roku szkolenie IP ukończyło kilkuset sadowników, ale do programu przystąpiło jedynie kilkunastu. W 2008 roku do Integrowanej Produkcji zgłosiło się 34 sadowników - producentów jabłek i gruszek. Wiosną  2008 roku dowiedzieli się, że dotacja IP przeznaczona będzie tylko do określonych kosztów. W sierpniu 2008 roku PIORiN, po raz pierwszy wyznaczył trzech sadowników do wykonania analizy owoców na pozostałości środków ochrony roślin (koszt 1 analizy 670 zł.). Wyznaczeni sadownicy zrezygnowali z udziału w IP, podobnie jak i kilku innych producentów. Certyfikat uzyskało 19 sadowników. Ostatecznie do Integrowanej Produkcji w 2009 roku przystąpiło 13 sadowników.

Najważniejszą jak dotąd korzyścią jaką odnieśli rolnicy produkujący żywność metodami Integrowanej Produkcji jest przygotowanie siebie jak i swoich gospodarstw do „wymagań wzajemnej zgodności". Dzięki temu są przynajmniej częściowo przygotowani do wymogów wzajemnej zgodności w zakresie bezpieczeństwa żywności.

Oddział Warszawa

Marek Zaleski

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.