Porównanie europejskich technologii uprawy pszenicy ozimej
Kraj |
Uczestnik |
CH |
Strickhof Beratungsdienst |
CZ |
Institut Landwirt. Forschung, Kromeriz |
DK |
Patriotisk Selskab |
F |
ARVALIS - Institut de Végétal |
GB |
Binning Oxfordshire |
PL |
MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku |
SE |
HIR Malmöhus |
D |
Institut für Bodenkunde e. V. |
D |
Verein Agrarwissenschaften e. V. |
D |
TLL |
D |
TLPVG |
D |
Universität Gießen |
Każdy z uczestników prezentował 2 technologie:
* ekonomiczną (Okonomievariante)
* inicjatywną (Initiativvariante)
W technologii ekonomicznej głównym celem było uzyskanie maksymalnej nadwyżki bezpośredniej.
W technologii inicjatywnej organizatorzy dali dużą dowolność wyboru przeznaczenia produktu oraz wprowadzania różnych innowacji technologicznych.
Uprawa gleby, podstawowe nawożenie P i K oraz termin siewu i zbioru dla wszystkich technologii były takie same. Przedplonem na polu doświadczalnym był jęczmień ozimy, a przed - przedplonem groch jadalny. Grubość warstwy gleby przerastanej przez korzenie roślin (ok. 60 cm) i częste okresy z suszą w lecie ograniczają przeciętne plony pszenicy ozimej w tym rejonie do 80 dt / ha. Średnie opady w roku kształtują się około 550 mm. W bieżącym roku opady były wystarczające dla dobrych plonów. W doświadczeniu zastosowano uprawę bezorkową. Samosiewy jęczmienia ozimego zwalczono przez zastosowanie glifosatu, a przed siewem ziemię spulchniono ciężkim gruberem na głębokość12 do 15 cm. Uprawę przedsiewną i siew przeprowadzono 12 października 2007r., omłoty 31 lipca 2008 r. Odmianę pszenicy, ilości wysiewu, rodzaj zaprawy, nawożenie pogłówne oraz środki ochrony roślin uczestnicy doświadczenia dobierali sami. W konkursie tym dozwolone jest stosowanie nawozów i środków ochrony roślin z listy przedstawionej przez organizatorów, dopuszczonych do stosowania na terenie Niemiec. Wszystkie prace były wykonywane przez techników DLG na zlecenia uczestników konkursu przesyłane za pomocą faxu lub e-mail’a. Uczestnicy konkursu mogli korzystać z informacji o pogodzie i o zagrożeniu przez choroby zbóż z programów komputerowych proPlant oraz ISIP SIMONTO, mogli też kontaktować się z technikami DLG na polu doświadczalnym. My, z uwagi na znaczną odległość, nie lustrowaliśmy pola doświadczalnego.
Specjaliści z Poświętnego do technologii ekonomicznej zgłosili odmianę Muszelka, hodowli DANKO, zaś w technologii inicjatywnej odmianę Fregata, hodowli w Strzelcach. Obie odmiany są z grupy technologicznej (A), o krótkiej słomie i dobrej odporności na wyleganie. W pozostałych technologiach uczestnicy zgłosili odmiany: Türkis (4 technologie), Inspiration (2), Boomer, Akteur, Toisondor, Premio, Gladiator, Einstein, Esket, Kranich, Schamane, Winnetou, Bona Dea, Hereford, Ambition, Claro, Skalmeje i w przypadku technologii inicjatywnej Hanse Agro e.V. mieszaninę 3 odmian: Boomer, Esket, Mulan. Ilości wysiewu w technologiach wahały się w zakresie od 260 do 430 szt. ziaren/m2 . Muszelkę wysiano w ilości 320, Fregatę – 350 szt.ziaren/m2(137 i 175kg/ha). Są to ilości wysiewu znacznie mniejsze od powszechnie stosowanych w Polsce.
W obu polskich technologiach zastosowano azot z podziałem na 3 dawki. Ze względu na niską zawartość azotu mineralnego w glebie po zimie, pierwsza dawka azotu była wyjątkowo wysoka – 85 kg/ha N.
W technologii ekonomicznej stosowano nawożenie azotowe w formie nawozu stałego KAS, łącznie 200 kg/ha N, a technologii inicjatywnej 2 pierwsze dawki w formie nawozu płynnego AHL (RSM) i ostatnią dawkę w KAS, razem 190 kg/ha N. Herbicydy zostały zastosowane tylko wiosną ze względu na informację o nie występowaniu miotły zbożowej i spodziewanym pojawieniu owsa głuchego. Fungicydy zastosowano w 2 dawkach w fazie BBCH 30-31 i w fazie BBCH 51. Użyto regulatora wzrostu w mniejszej dawce.
Średnia uzyskanych plonów w technologiach ekonomicznych wyniosła 92,9 dt/ha. Najwyższy plon osiągnął przedstawiciel Patriotisk Selskab z Danii – 101,4 dt/ha, wyprzedzając nieco technologię z Poświętnego, która z wynikiem 98,5 dt/ha zajęła drugie miejsce pod względem wysokości plonu. Należy tu podkreślić, że tak wysokiego miejsca w uzyskanych plonach w dotychczasowych konkursach polska ekipa jeszcze nigdy nie osiągnęła. Te dwa wyniki wyraźnie wyprzedziły następne 8, których plony mieściły się w przedziale o rozpiętości 5,4 dt/ha. Na końcu znalazły się plony wariantu niemieckiego TLL (86,8) i szwedzkiego (88,2). Poletka kontrolne z odmianą Akteur, bez nawożenia azotowego i bez ochrony roślin, z wyjątkiem zaprawy nasiennej, dały średni plon 46,2 dt/ha. Ciekawostką jest fakt zaliczenia odmiany Akteur w Niemczech do pszenic elitarnych (E), w Polsce do jakościowych (A).
Uzyskane plony w technologiach ekonomicznych
Uzyskane plony w technologiach inicjatywnych
Analizując główny cel, czyli uzyskanie maksymalnej nadwyżki bezpośredniej, najlepszy wynik uzyskał wariant Thüringer Landesanstalt für Landwirtschaft (TLL) z nadwyżką bezpośrednią 1385 €/ha (odmiana Akteur), mimo osiągnięcia najniższego plonu (86,8) Decydujący wpływ na sukces miała najwyższa cena za uzyskane ziarno – 197,5 €/t. Na zbliżonym poziomie dochodu (1380 €/ha) znalazła się technologia Hochschule Anhalt (FH) z odmianą Kranich. Technologia z Danii mimo najwyższego plonu (101 dt/ha - Hereford), przy cenie ziarna tylko 150 €/t, zajęła dopiero 10 miejsce wśród 12 ekonomicznych. Wyjątkiem okazał się wariant Chemega z Wielkiej Brytanii, gdzie z pszenicą paszową i przeciętnym plonem, ale niskimi kosztami uzyskał 3 miejsce. Wariant zaprezentowany przez specjalistów z MODR O/Poświętne, z nadwyżką bezpośrednią 1315 €/ha (cena 160 €/t), ostatecznie uplasował się na 4 pozycji, co możemy uznać za ogromny sukces polskiej technologii uprawy. Wartość produkcji dla technologii z Muszelką (2040 €/ha) znalazła się na 3 miejscu (na 24).
Zauważyć należy, że do przedstawionych kalkulacji zastosowano ceny z Niemiec z jesieni 2007 r. Obecne ceny środków produkcji, szczególnie na nawozy, są znacznie wyższe, co w efekcie daje zmniejszenie uzyskanych nadwyżek bezpośrednich. Ponadto, gdyby kalkulacje te wykonane były wg cen obowiązujących w Polsce, też dałyby inne wyniki.
Nasz średni wynik z 2 technologii 1227 €/ha, zapewnił nam 4-tą pozycję na 12 uczestników. Najlepszy średni wynik z 2 technologii uzyskała firma TLL z Turyngii z wynikiem 1308 €/ha, a za nią Hochschule Anhalt - 1255 €/ha.
Bardzo wysokie nawożenie i bardzo intensywna ochrona roślin, ze względu na spadki cen pszenicy, mogły okazać się nieopłacalne. O dobrym wyniku finansowym zadecydowała głównie cena ziarna, a ona zależała od jakości zebranego podczas żniw ziarna. Fakt ten znalazł wyraz w tytule artykułu z oceną wyników konkursu ”Geringer Etrag, hoher Gewinn” (mniejszy plon, wyższy zysk), zamieszczonego w czasopiśmie „DLG-Mitteilungen”.*
A my jako uczestnicy chcielibyśmy pogratulować organizatorom konkursu a w szczególności dr. Reinhardowi Roßbergowi i dr Wilfriedowi Wolf pomysłu i sprawnej organizacji.
Dotychczasowe osiągnięcia „Poświętnego” w konkursie. Uzyskanie najlepszej jakości i najwyższej ceny ziarna pszenicy odmiany Zyta w 2000 oraz 2004r. i Legendy w 2006r. III miejsce Zyty i IV miejsce Nutki na 30 technologii pod względem wartości plonu (plon x cena) w 2004 r. w Gut Dummerstorf. |
Załączniki: 6 tabel (galeria poniżej)
Opracowanie:
Strzeszewska Ewa
Lasocki Wiesław
Radomski Tomasz
Reinhard Rossberg