Operacja pn. „Innowacje w prowadzeniu gospodarstwa ekologicznego”
Od 16 do 24 września 2019 r. Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie wraz z Mazowieckim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie, Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Lubaniu oraz Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie brał udział w wyjeździe studyjnym do Francji pn. „Innowacje w prowadzeniu gospodarstwa ekologicznego”.
Operacja realizowana w ramach działania 5 KSOW: „Poszukiwanie partnerów KSOW do współpracy w ramach działania „Współpraca”, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt. 13 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków EFRROW w ramach PROW na lata 2014-2020 oraz ułatwienie tej współpracy”.
Głównym celem operacji była pomoc w utworzeniu potencjalnej grupy operacyjnej dotyczącej rolnictwa ekologicznego. Uczestnicy mieli okazję poznać się, wymienić doświadczeniami oraz pomóc w powstawaniu przyszłej grupy operacyjnej na poziomie kraju, ponadregionalnie.
Operacja realizowała trzy tematy:
- upowszechnianie wiedzy w zakresie innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie, produkcji żywności, leśnictwie i na obszarach wiejskich,
- upowszechnianie wiedzy w zakresie tworzenia krótkich łańcuchów dostaw w rozumieniu art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. m rozporządzenia nr 1305/2013 w sektorze rolno-spożywczym,
- wspieranie tworzenia sieci współpracy partnerskiej dotyczącej rolnictwa i obszarów wiejskich przez podnoszenie wiedzy w tym zakresie.
Grupę docelową operacji stanowiło 80 uczestników. Byli to rolnicy (przedsiębiorcy rolni), którzy również są potencjalnymi członkami grup operacyjnych, przedstawiciele instytucji działających na rzecz rozwoju rolnictwa, którzy będą przekazywać, upowszechniać wiedzę i doświadczenie na temat działania gospodarstw ekologicznych, jakie można wprowadzić innowacje w rolnictwie ekologicznym na przykładach francuskich gospodarstw ekologicznych, jak również promować krótkie łańcuchy dostaw oraz osoby zainteresowane produkcją ekologiczną z czterech województw: warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, pomorskiego i kujawsko-pomorskiego.
Uczestnicy wyjazdu wymienili się swoimi doświadczeniami, metodami, jakie stosują we własnych gospodarstwach ekologicznych, a ci którzy interesują się zmianą produkcji z konwencjonalnej na ekologiczną podnieśli świadomość, poszerzyli wiedzę dotyczącą rolnictwa ekologicznego, jak również poznali korzyści jakie płyną z budowania sieci kontaktów.
Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z francuskimi gospodarstwami ekologicznymi o produkcji zwierzęcej jak i roślinnej, jak również z panującymi tam zasadami, metodami oraz instytucjami działającymi na rzecz rolnictwa ekologicznego, takimi jak: CIVAM, COOPERATIVE BVB, FRAB, które są samofinansującymi się strukturami, które w niewielkim stopniu korzystają z unijnych dofinansowań, a niektóre wcale. Ich zadaniem jest zrzeszanie rolników, pomoc w tworzeniu współpracy.
Centra inicjatyw na rzecz waloryzacji rolnictwa i środowiska wiejskiego (CIVAM) to grupy rolników i mieszkańców wsi, którzy poprzez informacje, wymianę i kolektywną dynamikę wprowadzają innowacje na terytoriach.
Opracowują inicjatywy, testują nowe praktyki (żywe kampanie, autonomiczne i ekonomiczne systemy produkcji, wymiany na obszarach wiejskich, tworzenie i utrzymanie działalności rolniczej i wiejskiej).
Instytucja CIVAM, którą uczestnicy mieli okazję odwiedzić, to krajowa federacja grup regionalnych i federacji. Jest to także pełnoprawne stowarzyszenie, które prowadzi własne projekty. Zapewnia cztery główne funkcje:
- Promowanie inicjatyw i wartości sieci;
- Wzajemna wymiana i wymiana z różnymi partnerami;
- Strukturyzacja i animacja sieci;
- Koordynacja głównych tematów.
Sieć CIVAM (Centra inicjatyw na rzecz poprawy rolnictwa i środowiska wiejskiego) jest stowarzyszonym podmiotem rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, który od ponad 50 lat pracuje nad kampaniami na rzecz życia i solidarności. Jego specyfika opiera się na:
- odniesieniu do humanistycznych wartości edukacji powszechnej, otwartości,
- niezbędnym miejscu rolników i mieszkańców wsi w ewolucji praktyk rolniczych i rozwoju obszarów wiejskich,
- roli grup w innowacji w sieci,
- wymianie i udostępnianiu między moderatorami sieci oraz pracy z wieloma i różnorodnymi partnerami, która zachęca do rozpowszechniania licznych inicjatyw w ramach CIVAM i poza nimi,
- wizja CIVAM dotycząca rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich opiera się na wiedzy, doświadczeniach i energii rolników i mieszkańców terytoriów, które uzupełniają i wzbogacają uzyskane wyniki badań naukowych i porad technicznych.
Świat rolniczy i wiejski stoi w obliczu wielu złożonych problemów (zanieczyszczenie wody, erozja gleby, utrata różnorodności biologicznej, ciągły spadek liczby pracowników rolnych, niestabilność gospodarcza). Aby odpowiedzieć na te wyzwania, CIVAM (Centrum Inicjatyw na rzecz Ulepszenia Rolnictwa i Środowiska Wiejskiego), w sieci, eksperymentuje poprzez konsolidację postępu poprzez rozpowszechnianie oraz wzmocnienie sojuszy z podmiotami społecznymi i środowiskowymi.
Jedną z mocnych stron CIVAM jest utrzymanie lokalnych grup umożliwiających rozpowszechnianie i odnawianie pomysłów, inicjatyw i projektów.
Animacja grup przez pracowników i dobre funkcjonowanie szefa sieci to dwie ważne dźwignie sprzyjające inicjatywom (z grup), doceniające je i pomnażające (jest to rola sieci CIVAM i federacji).
Kolejną poznaną instytucją jest COOPERATIVE BVB. Jest to sieć BVB, która organizuje marketing ekologicznej produkcji mięsa. BVB urodziła się na podstawie pierwszej umowy między rzeźnikiem a hodowcą. Od 1991 r. Sieć BVB tworzy połączenia z rzeźniami, przetwórcami i sieciami sklepów ekologicznych. Ich kryteria produkcji należą do najbardziej wymagających na rynku. BVB wspiera hodowców, aby w razie potrzeby stopniowo spełniali te kryteria. Stała w sektorze BVB: mięso sprzedawane jest w 100% ekologiczne i musi pochodzić z gospodarstw produkujących wyłącznie ekologicznie.
We Francji modelem innowacyjności są gospodarstwa działające w zrównoważonym systemie rolnym, takie, które osiągają więcej przy mniejszych nakładach, a ich funkcjonowanie opiera się na harmonii ze środowiskiem naturalnym. Zastosowanie precyzyjnych technologii i sprzętu to tylko jeden z klasycznych aspektów innowacyjności. Sprawdzająca się aktualnie w rolnictwie BIO w Francji innowacyjna metoda opiera się na autonomii (samowystarczalności) w gospodarstwie, którą uczestnicy mieli okazję poznać.
__F O T O R E L A C J A__
Tekst:
Natalia Niska
Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Olsztynie