Konferencja „Odnawialne źródła energii obecnie i w nowej perspektywie po 2013 roku”

XII już konferencja zatytułowana „Odnawialne źródła energii obecnie i w nowej perspektywie po 2013 roku”, za nami. Odbyła się 20 i 21 listopada w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego O/Poświętne w Płońsku.

Jej główne cele to: propagowanie nowoczesnych rozwiązań związanych z energetyką odnawialną, zacieśnienie relacji pomiędzy partnerami zaangażowanymi w odnawialne źródła energii, przełamanie schematów na temat biogazowni, jakie funkcjonują w polskim społeczeństwie oraz wymiana doświadczeń.

Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem. Wzięło w niej udział ponad l20 uczestników – rolników, nauczycieli, przedstawicieli gmin, starostw, firm związanych
z odnawialnymi źródłami energii oraz doradców rolniczych.

Podczas pierwszego dnia konferencji pod hasłem „Energetyka prosumencka – polskie potrzeby i potencjał”, jako pierwszy głos zabrał Jarosław Tworóg z Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, który rozważał znaczenie innowacyjności
w energetyce odnawialnej. W polskiej energetyce innowacje są zahamowane i należałoby ją urozmaicić, by nie dopuścić do „zapaści technologicznej”. Wyliczenia autora wskazują, że
w Polsce energia odnawialna jest tańsza niż tradycyjna, a największe szanse i możliwości dla niej upatruje się dla terenów wiejskich, mało zurbanizowanych.

Jerzy Słowiński (AUDIS) przedstawił najnowsze informacje, dotyczące ustalenia przez Komisję Europejską budżetu dla Polski w nowej perspektywie 2014 - 2020 na inwestycje
w odnawialne źródła energii. Przynajmniej 6% wszystkich środków będzie przeznaczonych dla najbiedniejszych regionów Wspólnoty i aż 20% dla najbogatszych, do których zalicza się Mazowsze. Na ochronę klimatu, środowiska i tworzenie gospodarki niskoemisyjnej przewiduje się około 11 mld euro. Według Słowińskiego perspektywy rozwoju rynku OZE,

w szczególności biomasy, biogazowni rolniczych czy fotowoltaiki są obiecujące. Wykładowca zaprezentował również najważniejsze zmiany, dotyczące nowego systemu wdrażania funduszy europejskich od 2014 roku oraz cele ich wykorzystania.

Ciekawy i konkretny przykład przedstawił Karol Teliga (Polskie Towarzystwo Biomasy POLBIOM), który porównał blok energetyczny w Bełchatowie do elektrowni wiatrowych.
Z obliczeń autora wynika, że 1844 elektrownie wiatrowe o mocy 2 MW każda, są bardziej ekologiczne niż blok 858 MW opalany węglem brunatnym. W związku z tym lepiej wydać ~ 6,45 mln € na elektrownie wiatrowe niż ~ 1,28 mln € na równoważną pod względem produkcji elektrownię opalaną węglem brunatnym.

Ogromna zainteresowanie wśród uczestników konferencji budziły istotne kwestie przedstawione przez Janusza Pilitowskiego (Departament Energii Odnawialnej Ministerstwa Gospodarki). Wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (bez wytwórców energii elektrycznej w instalacjach spalania wielopaliwowego oraz elektrowniach wodnych powyżej 1 MW), będą mogli dokonać wyboru pomiędzy zachowaniem obecnych zasad wsparcia, opartych na świadectwach pochodzenia z częściowymi zmianami a możliwością przystąpienia do nowego systemu aukcyjnego dla istniejących. Wytwórca energii elektrycznej z OZE będzie mógł wybrać pomiędzy ww. rozwiązaniami w ciągu 2 lat od wejścia w życie nowych przepisów. Wśród najistotniejszych zmian systemu dla istniejących instalacji są między innymi: wprowadzenie obowiązku obrotu świadectwami pochodzenia na Towarowej Giełdzie Energii oraz ograniczenie czasowe okresu wsparcia - do 15  lat od dnia wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej, za którą przysługiwało świadectwo pochodzenia. Ważną regulacją stanie się również postępowanie kwalifikacyjne, w którym każdy wytwórca energii będzie poddany ocenie planowanej instalacji. Ograniczy to występowanie projektów, które mają małe szanse na przetrwanie.

Kolejny prelegent – Andrzej Rajkiewicz (Narodowa Agencja Poszanowania Energii) przedstawił prezentację, która dotyczyła potencjału oszczędności energii w małych i średnich przedsiębiorstwach rolnych oraz w przetwórstwie rolno-spożywczym. Wskazał argumenty przemawiające za podjęciem działań energooszczędnych oraz opisał sytuację małych
i średnich przedsiębiorstw w województwie mazowieckim, a także ich potrzeby w zakresie audytu energetycznego. Wykładowca zaprezentował dodatkowo projekt LiCEA, dotyczący zwiększenia efektywności energetycznej MŚP w skali regionalnej.

Różne możliwości finansowania inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii przedstawiła Magdalena Janiszewska - Gaczyńska (Bank Ochrony Środowiska). Podkreśliła, iż mimo ciągłych zmian założeń do ustawy bank nie zablokował dofinansowania do w/w inwestycji. Polskim inwestorom potrzebne są narzędzia finansowe na start. BOŚ jest jedynym bankiem współpracującym z instytucjami zagranicznymi takimi jak Bank Rozwoju Rady Europy czy Europejski Bank Inwestycyjny.

Arkadiusz Piotrowski (Mazowiecka Agencja Energetyczna) w referacie „Wybrane instrumenty prawne i finansowe wspierające efektywność energetyczną i rozwój energetyki odnawialnej na Mazowszu”, mówił o finansowaniu projektów z RPO WM 2014-2020. Przytoczył zaproponowany przez Komisję Europejską model wsparcia w ramach perspektywy 2014-2020, tzw. RING - FENCING, który nakłada na państwa członkowskie minimalne poziomy wykorzystania środków z określonego funduszu na określone cele tematyczne. Na koniec zachęcił do przygotowywania projektów ubiegających się o wsparcie z programów finansowanych ze środków UE wdrażanych w nowej perspektywie.

Dorota Jaremkiewicz (Krajowa Izba Gospodarcza Efektywności Energetycznej) przybliżyła system białych certyfikatów, które wspierają inwestycje poprawiające efektywność energetyczną polskiej gospodarki. System ten został wprowadzony w 2011 r., jednak zaczął działać dopiero teraz. Przedstawiła również sposób i warunki uzyskania prawa do białych certyfikatów. Jaremkiewicz wskazała uczestników systemu białych certyfikatów oraz instytucje odgrywające kluczową rolę w tym systemie - Minister Gospodarki Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, NFOŚiGW, Towarowa Giełda Energii oraz firmy doradcze, banki, itp.). Posiadanie białych certyfikatów niesie ze sobą korzyści takie jak: minimalizacja kosztów związanych z ograniczaniem zużycia energii, dofinansowanie inwestycji w związku ze sprzedażą praw majątkowych do białych certyfikatów, wdrożenie nowych technologii użytkowania energii oraz ograniczenie emisji CO2.

Według Janusza Gołaszewskiego (Centrum Badań Energii Odnawialnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie) system energetyki prosumenckiej jest szczególnie predysponowany do rozwoju na obszarach wiejskich, co jest ściśle związane z racjonalizacją wykorzystania biomasy, stanowiącej obecnie około 70% energii odnawialnej w UE. Zmiany w kontekście biogospodarki muszą mieć tzw. podejście systemowe, począwszy od bezpiecznych dla środowiska systemów produkcji, poprzez efektywne ekonomicznie procesy przetwórstwa, aż po samozabezpieczenie energetyczne w systemie wykorzystania lokalnych źródeł energii. Takie podejście daje gwarancję zeroemisyjności, minimalizacji zanieczyszczeń środowiska oraz regeneracji naturalnych zasobów środowiska.

Piotr Gradziuk (Polskie Towarzystwo Biomasy POLBIOM) zaprezentował w swoim wystąpieniu wyniki wieloletnich badań, przeprowadzonych w Roztoczańskim Centrum Naukowo-Dydaktycznym „Zwierzyniec – Biały Słup”, dotyczących efektywności wykorzystania energii słonecznej. Z dokonanych obserwacji i rachunku symulacyjnego wykonanego na przykładzie systemu fotowoltaicznego wynika, że produkcja energii elektrycznej jest nieefektywna ekonomicznie. Wykładowca poinformował również o okresie zwrotu kosztów instalacji fotowoltaicznych oraz opłacalności tej inwestycji.

Dużym zainteresowaniem cieszyło się wystąpienie wójta Gminy Gierałtowice (woj. śląskie) Joachima Bargiela. Dotyczyło ono aspektu bezpieczeństwa energetycznego gmin. Bargiel przedstawił koncepcję realizacji w gminach minicentrów energetycznych oraz wydzielenia w sytuacjach kryzysowych tzw. mini wysp energetycznych. Koncepcja ta spełnia wszelkie wymogi nałożone na gminy przez ustawodawcę: zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego krótko i długoterminowego, powstanie rezerwy mocy interwencyjnej
w krajowym systemie elektroenergetycznym, poprawę efektywności energetycznej rzędu 20% oszczędności, realizację zapisów pakietu klimatycznego (obniżenie emisji CO2 o 20%). Minicentra energetyczne przyczyniają się do wykorzystania w dużym stopniu odnawialnych źródeł energii, poprawiając przy tym kondycję finansową gmin oraz stwarzając nowe miejsca pracy.

Kwestie pozyskania biomasy dla dużej jednostki energetycznej rozważał Marcin Pisarek. Prezentacja zatytułowana była: „Doświadczenia w wykorzystaniu biomasy oraz kontraktacji plantacji szybkiej rotacji wierzby wiciowej w celu dostaw biomasy do elektrociepłowni PGNiG Termika S.A. w Warszawie”. Wykładowca podkreślił, że wiedza o odnawialnych źródłach energii powinna być w jak największym stopniu rozpowszechniana wśród rolników poprzez szkolenia, bezpośrednie konsultacje, doradztwo, wystawy, pokazy oraz wyjazdy szkoleniowe.

Ostatnią prelekcję przeprowadzili przedstawiciele Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Ryszard Ochwat oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Wojciech Baczkura, którzy przedstawili programy oraz projekty dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii.

Konferencja zakończyła się dyskusją. Wiele pytań kierowanych było m. in. do Magdaleny Janiszewskiej - Gaczyńskiej z BOŚ w sprawie finansowania inwestycji OZE oraz do Kazimierza Żmudy z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Po wykładach i dyskusjach, uczestnicy konferencji mieli też okazję degustować produkty tradycyjne z Północnego Mazowsza, wytwarzane metodą tradycyjną od co najmniej 30 lat, wśród nich wyroby z mięsa, przetwory z mleka, tradycyjne pieczywo, pierogi, żurek, roladki sienkiewiczowskie, surówki, sałatki, ciasta domowego wypieku oraz napój z mięty.

Patronat nad XII konferencją sprawowali: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wojewoda Mazowiecki oraz Marszałek Województwa Mazowieckiego.

Autor: Magdalena Pruszkowska

Zdjęcia: Bożena Chądzyńska

Opr. WA