Sprzęt użytkowany w gospodarstwie rolnym – nowy obowiązek!

Polecamy do przeczytania artykuł zamieszczony w majowym numerze naszego miesięcznika "Wieś Mazowiecka". Dotyczy zmiany przepisów, o której niewielu rolników wie. Artykułów - pomocnych w prowadzeniu gospodarstw - znajdziecie Państwo w naszym piśmie więcej. Zachęcamy do prenumeraty!

Wielu rolników ma w gospodarstwie urządzenie transportu bliskiego. Jest to m.in. potocznie zwana ładowarka teleskopowa lub wózek widłowy. Prawidłowa nazwa ładowarki teleskopowej brzmi wózek jezdniowy podnośnikowy z mechanicznym napędem podnoszenia i ze zmiennym wysięgiem. Ładowarka teleskopowa jest też znana jako telehandler.

Jeżeli jesteś ich użytkownikiem, powinieneś wiedzieć, że zmieniły się obowiązujące przepisy prawne. Dotyczą one każdego użytkownika maszyn mechanicznych, a także sprzętu użytkowanego w gospodarstwie rolnym. 6 listopada 2024 roku weszła w życie ustawa z 13 września 2024 r.

Został wprowadzony przepis, który jest m.in. definicją pojęcia „ruch pojazdu”. Zgodnie z tą definicją: „ruch pojazdu – każde użycie pojazdu mechanicznego, które w czasie zdarzenia jest zgodne z funkcją tego pojazdu jako środka transportu, niezależnie od jego cech i terenu, na którym jest używany oraz niezależnie od tego, czy jest on nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu”. „wprowadzenie pojazdu do ruchu – każde użycie pojazdu mechanicznego zgodne z funkcją tego pojazdu jako środka transportu, niezależnie od jego cech i terenu, na którym jest używany, oraz niezależnie od tego, czy jest on nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu”.

Obecnie wszędzie, gdzie odbywa się transport przy pomocy pojazdu mechanicznego, jest to uznane za wprowadzenie go do ruchu. Niezależne od terenu, na jakim sprzęt pracuje. Ważne jest, że już nie tylko po drodze publicznej, ale również na terenie gospodarstwa rolnego lub firmy urządzenie transportu bliskiego obowiązuje dokumentacja. Nie ma także znaczenia, czy jest ono w ruchu, czy nie.

Dotyczy to każdego pojazdu pełniącego funkcję środka transportu. Ważne jest, że wózki widłowe, jak również inne pojazdy wolnobieżne podlegają pod ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego (OC PPM)! Pojazdy wolnobieżne nie podlegają rejestracji w Wydziale Komunikacji, jeśli są używane wyłącznie na terenie prywatnym. Natomiast podlegają rejestracji w UDT.

Obowiązkiem właściciela jest zarejestrowanie wózka widłowego czy ładowarki teleskopowej w Urzędzie Dozoru Technicznego (UDT). Obowiązkowe jest również ubezpieczenie OC, które ma prawo skontrolować m.in. policja, szczególnie w sytuacji, gdy wystąpiło zdarzenie.

Policja może poinformować Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) o braku ubezpieczenia OC urządzenia podlegającego pod UDT. Wówczas dodatkowa kara UFG to równowartość jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zwróćmy uwagę, że koszty OC pojazdów wolnobieżnych mieszczą się w granicach około 130-180 zł. Polisę OC należy mieć dla pojazdów własnych i leasingowanych jeszcze przed rozpoczęciem użytkowania pojazdu.

Obowiązek rejestracji w UDT (Urzędzie Dozoru Technicznego) urządzenia transportu bliskiego dotyczy już rolnika. Obowiązkowe jest także zawarcie umowy ubezpieczenia OC! Z czym jeszcze wiąże się kwestia ubezpieczenia OC PPM (Odpowiedzialność Cywilna Posiadacza Pojazdu Mechanicznego)?

Otóż do tej pory ten, kto kupił taki sprzęt i użytkował go w gospodarstwie, oddawał go na gwarancję, jeśli wystąpiła awaria. Wówczas koszty naprawy awarii ponosił producent sprzętu. W tej chwili, jeśli wystąpi taka sytuacja, a właściciel nie będzie miał obowiązkowych i aktualnych dokumentów, czyli OC oraz odpowiednich uprawnień do kierowania nim, gwarancja go nie obejmie. Wówczas koszty naprawy zostają po stronie właściciela pojazdu. Uprawnienia do obsługi tego rodzaju sprzętu są ważne 5 lat.

Trzy miesiące przed upływem tego okresu należy złożyć pismo o przedłużenie uprawnień do Urzędu Dozoru Technicznego z informacją, że operator pracuje na wymienionym sprzęcie. Jakie są zalety posiadania uprawnień w zakresie prowadzenia pojazdów specjalistycznych?

Przede wszystkim wiąże się to z brakiem obaw o zakwestionowanie warunków odszkodowania przez ubezpieczyciela. W ten sposób zniesiona jest odpowiedzialność za szkody powstałe w wyniku nieodpowiedniego prowadzenia pojazdu z właściciela na kierującego. Jednak to właściciel pojazdu ponosi odpowiedzialność karną za kierującego, który prowadzi pojazd bez stosownych uprawnień.

Reasumując: podniesiona zostaje wydajność pracy i oszczędność w zakresie kosztów eksploatacji, związana głównie z optymalizacją pracy urządzenia oraz prawidłowym użytkowaniem sprzętu. Posiadanie odpowiednich uprawnień do sprzętu i ubezpieczenie OC to podstawa, szczególnie w razie awarii sprzętu lub nieumyślnego wypadku. Do tej pory rolnicy mający urządzenia transportu bliskiego nie musieli się martwić o ubezpieczenie OC i uprawnienia.

Obecnie zaczynają pojawiać się pytania rolników o tego rodzaju kursy. Pytania takie są również kierowane do doradców ODR-ów. Trzeba wiedzieć, że mając urządzenie zarejestrowane w UDT, raz w roku podlega ono kontroli inspektora UDT i zgodnie z ustawą (w zależności od rodzaju wózka) konserwator z odpowiednimi uprawnieniami uzupełnia wpis w dzienniku konserwacji.

Pomoc w skompletowaniu dokumentacji i zarejestrowaniu urządzenia w UDT, jak również szkoleń zakończonych egzaminem państwowym UDT często świadczą prywatne firmy. Informacje dotyczące rejestracji i eksploatacji sprzętu transportu bliskiego przez Urząd Dozoru Technicznego znajdują się na stronie internetowej Urzędu Dozoru Technicznego.

Okazuje się, że zmiana definicji „ruch pojazdu” oraz „wprowadzenie pojazdu do ruchu” wiele zmienia w kwestiach posiadania wszelakich wózków mechanicznych przez rolników. Jest to początek sporych zmian w kilku tematach dotyczących organizacji w gospodarstwie i nie tylko.

Tekst:
Dorota Chętka
MODR Oddział Płock

Źródła:
1. Ustawa z 13 września 2024 r.
2. https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-ubezpieczenie-oc-co-nowego-wprowadza-ustawa-o-ubezpieczeniach-obowiazkowych-posiadaczy-pojazdow
3. Wywiad: ZUH ,,ORLIK’’ Andrzej Bromka.