Pierwsze demonstracje ekologiczne w województwie mazowieckim zrealizowane

Napisane 17 lipiec 2023.

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie w ramach konsorcjum z Instytutami Naukowymi oraz Ośrodkami Doradztwa Rolniczego z całego kraju realizuje projekt w ramach poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w zakresie Rolnictwa ekologicznego.

Głównym celem operacji jest promocja rolnictwa ekologicznego oraz zachęcenie rolników konwencjonalnych do przestawiania swoich gospodarstw na metody ekologiczne jak również upowszechnienie wśród rolników dobrych praktyk i innowacyjnych rozwiązań stosowanych w ekologicznym systemie produkcji żywności.

Operacja polega na założeniu obiektów demonstracyjnych w gospodarstwach/podmiotach prowadzonych w systemie rolnictwa ekologicznego oraz prowadzeniu w tych obiektach działalności zgodnie z instrukcją, przygotowaną przez Instytut Naukowy i zorganizowaniu wizyt dla uczestników/ostatecznych odbiorców demonstracji.

Ostatecznym odbiorcą demonstracji może być rolnik, domownik rolnika, małżonek rolnika, osoba zatrudniona w rolnictwie, wnioskodawca lub beneficjent operacji typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020;

MODR Warszawa w ramach operacji założył 21 obiektów demonstracyjnych w gospodarstwach prowadzących produkcje ekologiczną. W okresie od kwietnia do lipca odbyły się pierwsze wizyty uczestników demonstracji a tematyka założonych obiektów demonstracyjnych dotyczy min. bydła mięsnego i mlecznego, kóz, akwakultury, roślin sadowniczych i jagodowych, ziół, zbóż, roślin bobowatych oraz ziemniaków.

W gospodarstwie Pana Andrzeja Abramowskiego w miejscowości Patok, gmina Kałuszyn został założony obiekt demonstracyjny na temat „Innowacyjne rozwiązania w wypasie ekologicznym bydła mięsnego” według instrukcji przygotowanej przez Pana prof. Piotra Wójcika z Instytutu Zootechniki w Balicach. Gospodarstwo Pana Andrzeja od 2009 roku posiada aktualny ekologiczny certyfikat zgodności produkcji z wymaganiami rolnictwa ekologicznego a głównym kierunkiem produkcji jest chów bydła mięsnego rasy Limousine. Celem założonej demonstracji jest pokazanie właściwego zarządzania stadem bydła mięsnego w oparciu o wypas kwaterowy z zastosowaniem innowacyjnych metod pojenia bydła, wykorzystując wodę gromadzoną na pastwisku, racjonalne gospodarowanie i zarządzanie energią wykorzystywaną do pastuchów elektrycznych. Uczestnicy spotkań mieli okazję zapoznać się z historią gospodarstwa, ciekawymi rozwiązaniami zastosowanymi w gospodarstwie oraz ogromną wiedzą, którą Pan Andrzej chętnie się dzieli.

Pod nadzorem Pana dr inż. Jacka Sikory z Instytutu Zootechniki w Balicach założyliśmy dwa obiekty w zakresie kóz na temat „Wybrane aspekty zarządzania stadem kóz w kontekście pozyskiwania wysokiej jakości ekologicznych surowców oraz materiału hodowlanego i rzeźnego” w gospodarstwie Pana Bartosza Kalickiego w miejscowości Wyłazy, gmina Mokobody oraz w gospodarstwie Pana Grzegorza Stelmachowskiego usytuowanym w Rososzy, gmina Cegłów.
Celem demonstracji jest zaprezentowanie wybranych aspektów zarządzania stadem kóz w kontekście pozyskiwania wysokiej jakości ekologicznych surowców – mleka i mięsa z wykorzystaniem w stanówce kozłów ras mlecznej, ogólnoużytkowej i mięsnej.

Głównym kierunkiem produkcji wybranych gospodarstw jest produkcja mleka koziego, które docelowo jest sprzedawane w formie świeżej szerokiemu gronu odbiorców a część przeznaczana do przetwórstwa min. do produkcji serów. Kozy wypasane są przez cały sezon pastwiskowy a gwarancją sukcesu stanowi odpowiedni dobór ras. Osoby odwiedzające gospodarstwo zapoznały się ze specyfiką hodowli tego gatunku a tym samym mogły doświadczyć jak bardzo są to ciekawe i interesujące zwierzęta. Dzięki tym spotkaniom uczestnicy zaznajomili się z tematyką rolnictwa ekologicznego i jego licznymi zaletami wpływającymi na jakość żywności oraz korzyści płynące dla środowiska przyrodniczego.

Kolejny obiekt demonstracyjny pt. „Uprawy wyselekcjonowanych form pokrzywy zwyczajnej przy zastosowaniu klonalnego materiału rozmnożeniowego” został założony w gospodarstwie Pana Jacka Salaka w miejscowości Wroninko, gmina Płońsk, który od wielu lat zajmuje się uprawą ziół. W swojej ofercie ma min. pokrzywę zwyczajną, kozłek lekarski, prawoślaz lekarski i różeniec górski. Opiekę naukową nad demonstracją sprawują Pani dr hab. Katarzyna Bączek oraz Pan prof. Zenon Węglarz ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie zaś celem założonego obiektu demonstracyjnego jest przedstawienie sposobu przygotowania sadzonek korzeniowo-pędowych pokrzywy, zakładania i prowadzenia jej uprawy, a także zbioru surowca.

Odwiedzający demonstracje u Pana Jacka z wielką uwagą i zainteresowaniem zwiedzali gospodarstwo poznając tajniki uprawy poszczególnych gatunków ziół. Ponadto mogli również zobaczyć profesjonalny sprzęt służący uprawie oraz suszarnie do ziół i wszelkie innowacyjne rozwiązania wykorzystywane w produkcji.

Jedne z kilku obiektów demonstracyjnych z zakresu zbóż i roślin bobowatych zostały założone w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Grabowie nad Wisłą pod nadzorem kadry naukowej IUNG PIB w Puławach. Swoje tematy realizują min. Pan prof. Jerzy Księżak, Pani dr hab. Beata Feledyn-Szewczyk oraz Pan dr hab. Jarosław Stalenga. Zorganizowane spotkania stworzyły możliwość odwiedzającym zapoznanie się z efektami stosowania właściwej agrotechniki wykorzystując bronę chwastownik w uprawie zbóż czy roślin bobowatych, jak również ze znaczeniem odpowiedniego doboru odmian w ekologicznym systemie uprawy.

Z dużym zainteresowaniem wśród uczestników spotkał się obiekt demonstracyjny założony w Rybackim Zakładzie Doświadczalnym w Żabieńcu na temat ekologicznej hodowli karpia pod okiem dr Barbary Kazuń i dr inż. Krzysztofa Kazuń. Celem demonstracji jest wykazanie w praktyce możliwości zastosowania środowiskowych bakterii kwasu mlekowego, wyizolowanych w próbach pobranych bezpośrednio ze stawów, jako dodatku pokarmowego w celu stymulacji układu immunologicznego ryb, poprawy ich dobrostanu oraz potencjalnego uzyskania poprawy parametrów wzrostowych.

Demonstracje z zakresu roślin sadowniczych a w szczególności uprawy ekologicznej jabłoni zostały zorganizowane w gospodarstwie Pana Sławomira Szewczyka w gminie Warka, w powiecie grójeckim. Nad założonym obiektem czuwa kadra naukowa z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Celem założonej demonstracji jest pokazanie skuteczności ochrony preparatami ekologicznymi zwalczania owocówki jabłkóweczki. Jest to szkodnik o bardzo szerokim zasięgu występowania. Obecność owocówki jabłkóweczki stwierdza się prawie we wszystkich rejonach świata tam, gdzie rosną jabłonie

Przy masowym wystąpieniu mogą znacząco zmniejszyć plony i pogorszyć jakość owoców. Dotychczas stosowane metody w celu zapobiegania i zwalczania tych szkodników w warunkach sadu prowadzonego systemem ekologicznym są pracochłonne i często kosztochłonne, a straty plonu spowodowane przez tego szkodnika zależnie od przebiegu warunków atmosferycznych, mogą stanowić 30% a nawet więcej. Uczestnicy demonstracji mieli okazję doświadczyć czym jest prowadzenie ekologicznego sadu, z jakimi trudnościami należy się zmierzyć oraz jak sprostać licznym wymaganiom.