KONFERENCJA - Znaczenie kukurydzy w rozwoju rolnictwa w regionie ostrołęckim

Konferencja odbyła się w dniu 27 lutego 2013 r. w Czerwinie, uczestniczyło w niej 174 osoby – rolnicy, przedstawiciele firm obsługujących rolnictwo, uczniowie. Na otwarcie przybyła Pani Janina Ewa Orzełowska – członek Zarządu Województwa Mazowieckiego.

W powiecie ostrołęckim znajduje się największe stado bydła w Polsce, liczące około 140 tys. sztuk, w gminie Czerwin jest ponad 20 tys. sztuk, zaś w gminie Łyse ponad 19 tys. sztuk, w pozostałych gminach nieco mniej. Produkcja pasz objętościowych odbywa się na najgorszych glebach w kraju (V i VI klasa tzw. gleby „pszenno-jałowcowe”), na znaczeniu straciły trwałe użytki zielone, które tutaj nie dostarczają dobrej runi trawiastej. Napływ wysokomlecznego bydła HF spowodował duże zapotrzebowanie na dobrą jakościowo paszę objętościową. Wiadomo, że w produkcji mleka najważniejsze jest zbilansowanie poziomu energetycznego w dawce żywieniowej. Zapotrzebowanie bydła HF na dobrą paszę objętościową wymagało wprowadzenie do płodozmianu kukurydzy i trawy w uprawie polowej. Kukurydza wyparła uprawiane tu wcześniej ziemniaki, które zajmowały w niektórych gminach 20% w strukturze zasiewów. Aktualnie, biorąc pod uwagę wielkość stada bydła, powierzchnia zasiewów kukurydzy w pow. ostrołęckim może przekraczać ponad 10 tys. ha, a ostatnio rolnicy zaczęli uprawiać kukurydzę także na ziarno.

Temat Znaczenie kukurydzy w unowocześnianiu ostrołęckiego rolnictwa omówił        dr inż. Stanisław Kubeł Starosta Ostrołęcki – uzasadniając znaczenie kukurydzy w rozwoju rolnictwa w powiecie. Zwiększająca się powierzchnia uprawy kukurydzy umożliwiła zwiększenie obsady bydła do 140 tys. – ponad 9000 stad. Produkcja mleka w powiecie ostrołęckim prowadzona jest w największym „zakładzie pracy” na terenie powiatu – powiedział starosta.

Następny wykładowca dr inż. W. Rzepiński wygłosił referat Kukurydza jako czynnik rozwoju produkcji mleka w regionie ostrołęckim, twierdząc, że nowoczesna produkcja mleka bez kukurydzy na tym terenie byłaby niemożliwa. Wskazał na znaczenie roli doradztwa rolniczego, którego misją była poprawa bytu rodziny rolniczej, zaś celem – produkcja mleka
z wykorzystaniem najnowszych technologii produkcji w warunkach byłego woj. ostrołęckiego na bazie krów rasy HF. Stwierdził, że sprowadzenie na teren ostrołęcki wysokowydajnego bydła z najlepszej hodowli w Niemczech – OHG Osnabrück, spowodowało „ssanie” na dobre pasze objętościowe i właściwe zarządzanie stadem ze wszystkimi konsekwencjami, czyli wykorzystano znaną w doradztwie metodę „Push – Pull”. Wprowadzenie do uprawy kukurydzy stało się konieczne. W podsumowaniu stwierdził, że nadejdzie moment wysycenia obsady bydła ponad dopuszczalne normy środowiskowe
i będzie problem z odchodami zwierzęcymi. Zważywszy, że odchody zwierzęce stanowią dobry substrat do biogazowni rolniczych. Wolumen potencjału energetycznego jest tak duży, że trzeba podjąć działania do budowy  biogazowni.

Profesor Józef Adamczyk z IHAR Smolice, przedstawił referat 60 lat hodowli kukurydzy w Polsce – dorobek i perspektywy. W referacie przedstawiono osiągnięcia polskiej hodowli kukurydzy, która obchodzi w 2013 r. swoje 60-lecie. Mieszańce kukurydzy polskiej hodowli konkurują z firmami zagranicznymi a także powstają wspólne  mieszańce. Autor wskazał na różnorodność mieszańców kukurydzy jakich oczekuje rynek: ziarno, sieczka na kiszonkę, biomasa jako substrat do biogazowni rolniczej, a także agrobiomasa dla energetyki zawodowej. W zakresie wdrażania kukurydzy do uprawy uznał, że działania ostrołęckiego doradztwa rolniczego można postrzegać jako wzorcowe dla innych regionów w Polsce, skłania się do stwierdzenia, że areał uprawy w powiecie ostrołęckim mógł przekroczyć powierzchnię 10 tys. ha. Zdaniem Profesora udział „smolickich mieszańców kukurydzy”
w rynku, na Podlasiu wynosi około 40%, a „kukurydza to dama podlaskich i mazowieckich pól z wielkopolskim rodowodem”.

Stefan Wysocki KWS Polska przedstawił referat Agrotechnika kukurydzy w warunkach gleb lekkich oraz średnich. Autor posiada bogate doświadczenie w zakresie agrotechniki kukurydzy. Jego obserwacje wegetacji kukurydzy na wielu plantacjach są cennym źródłem wiedzy dla rolników, bowiem wie jak roślina ta buduje łan w różnych warunkach środowiskowych. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na najważniejszy czynnik jaki warunkuje plony na ostrołęckich pszenno-jałowcowych glebach, jest to niedostatek wody.

Wystąpienie bogato wsparte pokazem slajdów wzbudziło duże zainteresowanie licznie zgromadzonych rolników. Autor wskazał również na zaniedbania rolników jakim jest niedocenianie znaczenia wapnowania gleb i występujące tutaj silne zakwaszenie gleb co w krytycznych momentach blokuje dostępność składników pokarmowych, dość często objawia się niedostępnością fosforu na początku wegetacji.

Krzysztof Bałdyga, kierownik Biura Powiatowego ARiMR wygłosił referat Identyfikacja i rejestracja zwierząt w powiecie ostrołęckim w latach 2003-2012. Z bardzo bogatych danych wynika, że wielkość stada bydła w powiecie ostrołęckim rośnie (około 140 tys. sztuk), a ilość stad maleje (ponad 9000). Następuje koncentracja produkcji mleka, co jest potencjalnym zagrożeniem dla środowiska. Należy podjąć działania zmierzające do ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko, zważywszy na jakość gleb jakimi dysponują tutaj rolnicy. Stado bydła w powiecie ostrołęckim jest największym w Polsce
w klasyfikacji powiatów.

Anna Szymańska Szarlak MCHiRZ/Ciechanów przedstawiła referat Rozwój hodowli bydła mlecznego w latach 1991-2012 na terenie powiatu ostrołęckiego. Autorka przedstawiła bardzo bogaty materiał statystyczny obrazujący rozwój hodowli bydła mlecznego na analizowanym terenie. Z danych wynika, że populacja bydła mlecznego szybko zwiększała się i nadal rośnie, widać wyraźnie, że import jałówek hodowlanych z OHG Osnabruck poprawił jakościowo populację bydła pojawiły się matki buhajów, których tutaj nigdy wcześniej nie było. Trudno ocenić jaka część stada objęta jest kontrolowanym rozrodem ponieważ na tym rynku działa duża konkurencja, poziom inseminacji bydła wzrósł z 15,5% w 1999 r. do 42% w 2012 r. Niepokojącym zjawiskiem jest niski poziom aktywności hodowlanej stada bydła, który na koniec 2012 r. wynosił 15,5%.

Józef Białowąs Powiatowy Lekarz Weterynarii wygłosił referat Kukurydza
a zdrowotność stad mlecznych w powiecie ostrołęckim. Autor wskazał  jakimi problemami praktyka weterynaryjna zajmowała się wcześniej, kiedy rolnicy utrzymywali tzw. „krowy kurpiowskie” dość często „pancerne” a dzisiaj gdy w nowoczesnych oborach stoją matki buhajów, o wydajności jednostkowej przekraczającej 10 tys. kg, racjonalnie żywione, wysokiej jakości paszami objętościowymi - kukurydza i sianokiszonki. Wcześniej interwencja weterynaryjna polegała na zwalczaniu motylicy wątrobowej, gza bydlęcego, zapobieganiu niedoborowym makro i mikroskładników, zwalczaniu tężyczki pastwiskowej. Aktualnie są to choroby fizjologiczne, których przyczyną jest niezbilansowane energetycznie żywienie, niedobór niektórych mikroelementów, choroby wymion i racic, niepłodność.

Bartosz Zakrzewski Rolimpex/Iława omówił temat Mieszanki traw w intensywnej produkcji mleka w powiecie ostrołęckim. Autor przypomniał jak wspólnie z ODR Ostrołęka wdrażano uprawę mieszanek traw na gruntach ornych w powiecie ostrołęckim, na potrzeby wysokowydajnych krów mlecznych, które nie mogły zaspokoić swoich potrzeb porostem traw ze zdegradowanych trwałych użytków zielonych. Obawy rolników co do uprawy traw były duże, nie wierzyli, że mogą zebrać pięć pokosów, dzisiaj już nikogo to nie dziwi. Firma Rolimpex dobrała gatunki, które nie są tak bardzo wrażliwe na suszę i zakwaszenie gleb jednocześnie akceptuje je bydło.

Paweł Poleski Agencja Rynku Rolnego omówił temat Wzrost potencjału produkcji mleka w powiecie ostrołęckim w latach 2003-2012. Z analiz danych Agencji wynika, że w powiecie ostrołęckim wielkość kwoty mlecznej co roku zwiększała się. W roku kwotowym 2011/2012 liczba dostawców hurtowych wynosiła 4566, zaś wielkość kwoty hurtowej 276707698 kg. Jest to największa kwota w rankingu powiatów na Mazowszu i stanowi około14%. Referujący powiedział, że wprawdzie poziom produkcji mleka maleje, lecz realne zagrożenie przekroczenia kwoty jeszcze istnieje.

Opracował: dr inż. Witold Rzepiński