Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Pielęgnacja Bydła

krowy-2Pielęgnacja bydła wynika nie tylko z potrzeby dbania o wygląd zwierząt, ale i z troski o ich zdrowie, higienę i wyniki produkcyjne. Na pewno korzystnie oddziałuje ona na ich wydajność, jakość produkowanego mleka oraz związane z tym efekty ekonomiczne produkcji całego gospodarstwa.

Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych bydła zaliczamy czyszczenie skóry, korekcję racic
i usuwanie rogów. W tym artykule przedstawimy Państwu garść informacji i rad - kiedy, czym i w jaki sposób wykonywać wspomniane zabiegi. Napiszemy również o tym jak wpływają one na wydajność produkcyjną krów mlecznych.

1. Czyszczenie skóry

Skóra pełni funkcję ochronną dla każdego zwierzęcia przed wnikaniem do wnętrza drobnoustrojów chorobotwórczych, zmianami temperatury i innymi niekorzystnymi czynnikami środowiska zewnętrznego, a także bierze udział w wydalaniu wody.

Zabiegi czyszczenia skóry polegają na usunięciu nagromadzonych na jej powierzchni (i na sierści) kurzu, zrogowaciałego naskórka i pozostałych zabrudzeń. Czesanie powoduje też pobudzenie zakończeń nerwowych znajdujących się na powierzchni skóry, jak również poprawia jej ukrwienie,
a to z kolei ułatwia przyswajanie składników pokarmowych, wzmaga proces przemiany materii oraz zwiększa apetyt zwierzęcia i pozwala podnieść jego wydajność produkcyjną. Pielęgnowanie skóry
ma też wpływ na jakość skóry jako surowca.

Zabiegi te najlepiej wykonywać specjalną, przeznaczoną do tego celu szczotką ze sztywnym, naturalnym włosiem. Czyszczenie rozpoczynamy od lewej strony szyi, poprzez kłąb, łopatkę, piersi, grzbiet, bok, brzuch a skończywszy na kończynach przednich, tylnych i zadzie. W przypadku silnych zabrudzeń należy najpierw oczyścić je słomą, następnie umyć wodą z dodatkiem mydła, osuszyć
i dopiero potem szczotkować.

Czyszczenie krów i buhajów należy wykonywać w miarę możliwości jak najczęściej. Zaleca się,
aby wykonywać je wręcz codziennie - po udoju i nakarmieniu zwierząt. Jeśli chodzi o krowy mleczne myciu przed każdym udojem poddaje się ich wymiona i okolice. Do tego celu używa się wody
z dodatkami mydła lub specjalnych płynów. Według opinii niektórych hodowców systematyczne mycie i czyszczenie skóry krów poprawia ich wydajność średnio do 5 do 8%.

2. Korekcja racic

Kończyny jako narząd ruchu wymagają pielęgnacji, a w szczególnej wymagają jej racice. Są one nieustannie narażone na uszkodzenia w bezpośrednim kontakcie ze środowiskiem i gruntem. Zaniedbania w pielęgnacji racic mogą doprowadzić do kulawizn, zniekształceń stawów i kości, nadpobudliwości, bólu oraz obniżenia produkcji.

Róg racicy narasta nierównomiernie: przednia część ściany rogowej narasta szybciej niż róg podeszwy i opuszki. Dlatego też rośnięcie racic polega nie tylko ich wydłużaniu się, ale też zmianie kształtu
oraz ułożenia, co powoduje załamanie się prostej osi palca. Narastanie rogu racicznego trwa ciągle
i średnio wynosi 3 mm na miesiąc. Natomiast intensywność jego ścierania zależy od podłoża
oraz możliwości ruchowych zwierząt. Bydło na uwięzi i na stanowiskach ściółkowych lub wyłożonych matami ściera racice w niewielkim stopniu. W oborach wolnostanowiskowych z betonowymi korytarzami ścieranie zachodzi jednak intensywnie.

Krowom należy przycinać racice dwa razy w ciągu roku: na wiosnę około 6 tygodni przed wyjściem
na pastwisko, aby róg, mógł nieco odrosnąć i utworzyć warstwę ochronną, niezbędną przy długich spacerach; i na jesieni - jako zabieg uzupełniający.

Korekcja ma na celu przywrócenie racicom prawidłowego kształtu, a tym samych stworzenie właściwych warunków statyczno-dynamicznych całym kończynom. Ma również umożliwić kończynom wygodne oparcie oraz równomierne rozłożenie ciężaru ciała na całą powierzchnię nośną racic.

Podczas przeprowadzania korekcji racic przyjmuje się zwykle następującą kolejność czynności:

  • unieruchomienie kończyny, najlepiej w poskromie, poprzez podwieszenie na drążku lub podtrzymanie;
  • zestruganie nożem kopytowym warstwy rogu z powierzchni podeszwowej;
  • obcięcie kleszczami racicowymi warstwy rogu ściennego od strony podeszwowej;
  • zestruganie nożem kopytowym części podeszwy przylegającej do szpary międzyracicznej;
  • wyrównanie nierówności tarnikiem, ewentualnie skrócenie raciczek;

Osoby nie posiadające dostatecznego doświadczenia powinny przeprowadzać korektę z zachowaniem szczególnej ostrożności, gdyż racicę można bardzo łatwo skaleczyć. Dotyczy to głównie mocno zdeformowanych racic, których nie można przywrócić do normalnego stanu jednorazową korekcją. Coraz częściej do korekcji wykorzystuje się szlifierki kątowe, ze specjalnymi tarczami ciernymi do zbierania warstwy rogu racicznego, w szczególności z powierzchni podeszwowej.

3. Usuwanie rogów

Szczególnie zalecane jest usuwanie rogów u zwierząt utrzymywanych w oborach wolostanowiskowych, gdyż zabieg ten łagodzi skutki agresji w stadzie. Przyczynia się on również do wprowadzenia większego spokoju wśród zwierząt, jak też obniżenia stanów lękowych u krów znajdujących
się znacznie niżej w hierarchii stada. Poza tym usunięcie rogów zapewnia bezpieczeństwo obsłudze.

Najlepiej zawiązki rogów zniszczyć u cieląt w wieku 10-14 dni. Dokonać tego można na różne sposoby:

  • chemicznie- wykorzystując w tym celu np. Rogowet;
  • chirurgicznie- specjalnym nożem;
  • przy użyciu żegadeł elektrycznych;

Najprostsza dla hodowców jest metoda chemiczna. Usuwając zawiązki rogów tą metodą, wykonujemy następujące czynności:

  • unieruchamiamy cielę i strzyżemy jego sierść na powierzchni około 3 cm wokół zawiązków rogów;
  • zwilżamy wodą powierzchnię odpowiadającą zawiązkom;
  • smarujemy preparatem powierzchnię zawiązków i powierzchnię bezpośrednio wokół nich;

Po 4-6 tygodniach skóra wraz z zawiązkami rogów martwieje i odpada.

Pielęgnacja to również kontrola wentylacji, poideł, kanalizacji itp. Hodowca będąc w stałym kontakcie z lekarzem weterynarii powinien prowadzić profilaktykę i ochronę w zakresie zwalczania gzawicy, motylicy, powinien dopilnować również szczepień ochronnych i cyklicznie dezynfekować pomieszczenia.

Małgorzata Chrzanowska-Siwak

MODR w Warszawie

Oddział Siedlce

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.