Co z wirusem ASF?

Wirus ASF ma wiele mechanizmów pozwalających na unikanie odpowiedzi immunologicznej gospodarza, dlatego jest tak bardzo niebezpieczny i powoduje śmiertelność do 100%. Obecnie nie ma zatwierdzonych szczepionek ani sposobów leczenia tej choroby. Jedyną metodą prewencji jest bioasekuracja.

Problem ASF dotyka obecnie ponad 70 państw na świecie. Według danych ADIS (Animal Disease Information System- system informacji o chorobach zwierząt) na koniec 2022 roku spośród krajów europejskich Polska była państwem z największą ilością ognisk ASF u dzików. Na szczęście nie przekładało się to na ilość występowania ognisk choroby u trzody chlewnej.

Z danych na 8 maja 2023 r. wynika, że Polska nadal jest na pierwszym miejscu w Europie, jeśli chodzi o ilość ognisk wśród dzików, choć obserwujemy tendencję spadkową. Pod koniec października 2022 roku liczba zarejestrowanych stad w Polsce wynosiła poniżej 60 tys. natomiast w 2014 roku mieliśmy blisko 250 tys. stad.

Pogłowie świń natomiast utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie, a więc obserwujemy wzrost liczebności stad. Niemniej daleka jeszcze droga do uwolnienia naszego kraju od ASF. W bieżącym roku mamy już potwierdzone 1 ognisko choroby u trzody chlewnej- 12 kwietnia br. potwierdzono ASF w stadzie liczącym 16 sztuk na terenie województwa śląskiego (w Lubaniu).

Spadek ilości ognisk u świń zawdzięczamy przede wszystkim zwiększonej świadomości rolników.

Świadczy on również o dobrym poziomie bioasekuracji gospodarstw, tym bardziej, że wirusa nadal jest dużo w otoczeniu. Trzeba mieć na uwadze, że ASF wywołuje wirus, który wyjątkowo dobrze znosi działanie czynników zewnętrznych jak temperatura, zmiany pH, gnicie , wysychanie. Jest on stabilny w pH od 3,9 do 13,4 przez 7 dni. W glebie potrafi zachować aktywność przez kilka miesięcy, we krwi do 18 miesięcy. Około 30 dni może zachować zakaźność w materiałach paszowych. Szczątki dzików są natomiast rezerwuarem wirusa w środowisku przez wiele tygodni. Jest wiele możliwych dróg, którymi może się on dostać do gospodarstwa. Choroba może wybuchnąć w stadzie nie tylko poprzez kontakt z chorymi zwierzętami. Możemy ją zawlec wraz ze słomą zebraną z pola, na którym był padły dzik lub też na kołach pojazdów, bądź na obuwiu. Wirus ASF ma wiele mechanizmów pozwalających na unikanie odpowiedzi immunologicznej gospodarza stąd jest tak bardzo niebezpieczny i powoduje śmiertelność do 100%. Obecnie nie ma zatwierdzonych szczepionek ani sposobów leczenia tej choroby. Jedyną metodą prewencji jest bioasekuracja.

21 kwietnia 2023 r. weszło w życie nowe rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/594 z dnia 16 marca 2023 r. ustanawiającego środki szczególne w zakresie zwalczania chorób w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń oraz uchylającego rozporządzenie wykonawcze (UE) 2021/605. Nowe rozporządzenie szczegółowo określa zasady przemieszczania przesyłek : świń, materiału biologicznego, świeżego mięsa i produktów mięsnych, w tym osłonek oraz ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego w obszarach objętych ograniczeniami (I,II i III),w strefach objętych zakażeniem oraz poza ww. obszarami.

W związku z wejściem w życie nowych przepisów Główny Inspektorat Weterynarii przygotował materiały informacyjne dla rolników w formie prezentacji dostępnej w formacie pdf na stronie https://www.wawa.piw.gov.pl/2023/04/19/materialy-informacyjne-dla-hodowcow-swin-i-rolnikow-asf-nowe-przepisy/. Pełną treść rozporządzenia można znaleźć na stronie: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/przepisy-prawne.

Zachęcam do zapoznania się z informacjami zamieszczonymi w tych dokumentach.

Tekst:

Anna Bluszcz

MODR Oddział Poświętne W Płońsku

Źródła:

„Afrykański pomór świń -sytuacja w kraju i na świecie, ochrona stada przed chorobą” (materiały szkoleniowe- styczeń 2023) Maciej Frant. Zakład Chorób Świń,

PIWet-PIB w Puławach. „Środki dezynfekcyjne w zwalczaniu ASF” (materiały szkoleniowe- styczeń 2023) dr. Małgorzata Juszkiewicz. Zakład Chorób Świń,

PIWet-PIB w Puławach.

https://bip.wetgiw.gov.pl/asf/mapa/

https://eur-lex.europa.eu/PL/legal-content/summary/information-management-system-for-official-controls-to-ensure-compliance-with-agri-food-chain-rules.html

www.farmer.pl,

https://food.ec.europa.eu/animals/animal-diseases/animal-disease-information-system-adis_en

https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/asf-w-ue